Τι είναι το παιδικό γλαύκωμα;
Χαρακτηρίζεται από δυσμορφίες στην περιοχή της γωνίας του οφθαλμού όπου και αποχετεύεται το ενδοφθάλμιο υγρό με αποτέλεσμα την αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης. Εμφανίζεται ήδη κατά τη διάρκεια της κύησης στο 40% των περιπτώσεων (συγγενές γλαύκωμα) ή μεταξύ της γέννησσης και του 3ου έτους ζωής στο 55% (παιδικό γλαύκωμα ), με συνέπεια τη διαφοροποίηση της μορφολογίας του πάσχοντος οφθαλμού και τη σταδιακή απώλεια λειτουργίας του οπτικού νεύρου. Πολύ σπάνια παρατηρείται έναρξη μετά το 3ο έτος ζωής, και τότε ονομάζεται εφηβικό γλαύκωμα. Η νόσος σχετίζεται με διάφορες γονιδιακές βλάβες που ακόμη η εντόπισή τους βρίσκεται υπό έρευνα. Έχει επίπτωση 1 στις 10.000 γεννήσεις. Το 65% των παιδιών που νοσούν είναι αγόρια, ενώ στο 75% των περιπτώσεων νοσούν και τα 2 μάτια, όχι το ίδιο βαριά. Αξίζει να σημειωθεί ότι και μία σειρά συστηματικών νοσημάτων όπως το σύνδρομο Peters , Sturge Weber, η Νευροινωμάτωση που αφορούν δυσμορφίες σε πολλά και διαφορετικά όργανα σχετίζονται με συγγενές γλαύκωμα.
Τι παρατηρούν οι γονείς
Η θόλωση του κερατοειδούς του βρέφους/παιδιού είναι από τα συχνότερα ευρήματα που οδηγούν του γονείς στον οφθαλμίατρο. Πρόκειται για οίδημα του κερατοειδούς λόγω της αυξημένης ενδοφθάλμιας πίεσης και συνοδεύεται συνήθως από επιφορά(δακρυσμένο μάτι), φωτοφοβία και βλεφαρόσπασμο. Στην περίπτωση του συγγενούς γλαυκώματος η πίεση ασκεί και τάση στους ιστούς με αποτέλεσμα την αύξηση του μεγέθους του οφθαλμού (βούφθαλμος), την ελαφριά μπλέ απόχρωση λόγω διαφάνειας των επιπολης ιστών, την αστάθεια του φακού λόγω χαλαρότητας των ιστών συγκράτησής του και την παθολογική μυωπία λόγω αύξησης του αξονικού μήκους του οφθαλμού. Σε προχωρημένες περιπτώσεις , είναι δυνατό να δούμε και σχισμές στην έσω πλευρά του κερατοειδή (Haab’s striae) , που εάν δε θεραπευτούν μπορεί να οδηγήσουν σε μόνιμη ούλωση και αμβλυωπία.
Τι βλέπει ο οφθαλμίατρος;
Πέρα από τα μορφολογικά χαρακτηριστικά που επιβεβαιώνονται με τη σχισμοειδή λυχνία, πραγματοποιείται η μέτρηση της ενδοφθάλμιας πίεσης με ειδικά φιλικά προς τις ευαίσθητες αυτέ ηλικίες μέσα (tonopenR) και επαναλαμβάνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα για τον έλεγχο της νόσου και την επιβεβαίωση της ανταπόκρισης στη θεραπεία. Η μέτρηση της διαμέτρου του κερατοειδούς με ειδικό διαβήτη βοηθά στην επισφράγιση της διάγνωσης. Συγκεκριμένα , μία διάμετρος μεγαλύτερη των 11 χιλιοστών πριν το 3ο έτος ή μεγαλύτερη των 13 χιλιοστών σε οποιαδήποτε ηλικία είναι παθολογική. Η μελέτη της γωνίας του οφθαλμού με τη γωνιοσκόπηση καθώς και με το oct προσθίων μορίων και οπτικού νεύρου καταγράφει τις δυσμορφίες που ξεχωρίζουν το ένα σύνδρομο από το άλλο, και μας βοηθούν να διαλέξουμε την κατάλληλη για κάθε περίπτωση θεραπεία. Τέλος, η βυθοσκόπηση βοηθά στην παρατήρηση της κεφαλής του οπτικού νεύρου, του οποίου οι αλλλοιώσεις στα βρέφη/παιδιά με γλαύκωμα είναι επανορθώσιμες εάν αντιμετωπισθεί έγκαιρα.
Βρέφος με βούφθαλμο στον αριστερό οφθαλμό
Haab’s striae
Βυθοσκόπηση: Κεφαλή του οπτικού νεύρου πριν κ μετά την έναρξη της θεραπείας
Πώς αντιμετωπίζεται το παιδικό γλάυκωμα;
Η αντιμετώπιση αρχικά γίνεται με ειδικά κολλύρια που ρυθμίζουν την παραγωγή ή αποχέτευση του ενδοφθάλμιου υγρού και έτσι οδηγούν στη μείωση της ενδοφθάλμιας πίεσης.
Οι χειρουργικές μέθοδοι που συνίστανται στα επίμονα περιστατικά είναι η γονιοτομή/τραμπεκουλοτομή ή η τοποθέτηση βαλβίδας στη γωνία του οφθαλμού.
Eυτχία Τούλιου- Πίπη
ΜD, FEBO
pipisg@otenet.gr