Μήκα Μαρία
Κλινική Διαιτολόγος- Διατροφολόγος
28ης Οκτωβρίου 126, Βόλος
mikadiatrofi@yahoo.gr
Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) είναι ενδοκρινική διαταραχή σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, η οποία οδηγεί σε αναπαραγωγικές, ορμονικές και μεταβολικές ανωμαλίες. Λόγω της παρουσίας αντίστασης στην ινσουλίνη, το PCOS αυξάνει τον κίνδυνο χρόνιων παθήσεων όπως ο διαβήτης τύπου 2, η υπέρταση, οι λιπιδικές διαταραχές, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και οι κακοήθειες όπως ο καρκίνος του μαστού και του ενδομητρίου.
Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS), που προβληματίζει στις ημέρες μας έως και το 15% των γυναικών σε γόνιμη ηλικία, αντικατοπτρίζει ένα φάσμα εκδηλώσεων, από διαταραχές περιόδου και ωορρηξίας έως υπογονιμότητα και σακχαρώδη διαβήτη. Στα αίτια του συνδρόμου αυτού, συγκαταλέγονται τόσο η γενετική προδιάθεση, όσο και η επίδραση διαφόρων περιβαλλοντικών παραγόντων.
Η πραγματική αιτία αυτού του συνδρόμου είναι άγνωστη, αλλά περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως οι διατροφικές συνήθειες παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και τη θεραπεία και οι τροποποιήσεις του τρόπου ζωής είναι οι πιο σημαντικές θεραπευτικές στρατηγικές σε αυτούς τους ασθενείς. Η προσέγγιση της διατροφικής θεραπείας σε αυτούς τους ασθενείς πρέπει να είναι η επίτευξη συγκεκριμένων στόχων όπως η βελτίωση της αντίστασης στην ινσουλίνη, μεταβολικές και αναπαραγωγικές λειτουργίες που θα είναι δυνατές μέσω του σχεδιασμού δίαιτας χαμηλών θερμίδων για την επίτευξη απώλειας βάρους ή τη διατήρηση ενός υγιούς βάρους, τον περιορισμό της πρόσληψης απλών σακχάρων και εξευγενισμένων υδατανθράκων και τροφών πρόσληψης με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, μείωση κορεσμένων και trans λιπαρών οξέα και προσοχή σε πιθανές ελλείψεις όπως βιταμίνη D, χρώμιο και ωμέγα-3. Δεδομένου του επιπολασμού του υπερβολικού βάρους και της παχυσαρκίας και της αντίστασης στην ινσουλίνη, μια σχετικά χαμηλή μείωση του βάρους, περίπου 5%, μπορεί να βελτιώσει προβλήματα όπως η αντίσταση στην ινσουλίνη, τα υψηλά επίπεδα ανδρογόνων, οι δυσλειτουργίες του αναπαραγωγικού συστήματος και η γονιμότητα σε αυτές τις γυναίκες.
Γνωρίζουμε σήμερα πως για την εξέλιξη του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών, τεράστιο ρόλο παίζει η παχυσαρκία. Περίπου οι μισές από τις γυναίκες που πληρούν τα κριτήρια ένταξης στο σύνδρομο, εμφανίζουν ανδροειδή τύπο παχυσαρκίας (σχήμα μήλου) με συνεπακόλουθες επιδράσεις στα λιπίδια και στο σάκχαρο του αίματος.
Αυτομάτως λοιπόν η απώλεια βάρους, ανάγεται σε ένα 1ης τάξεως μέτρο ύφεσης του συνδρόμου, με συχνό αποτέλεσμα την αποκατάσταση της ωορρηξίας και την ομαλοποίηση της περιόδου.
Η διατροφή των γυναικών με PCOS, πρέπει να διέπεται από χαμηλή κατανάλωση τροφών πλούσιων σε απλά σάκχαρα, που ουσιαστικά επιδεινώνουν την υπερινσουλιναιμία και την ινσουλινοαντίσταση, όπως τα γλυκά, τα αναψυκτικά, η ζάχαρη σε όλες της τις μορφές, κ.α
Παράλληλα, η ένταξη σε ένα υποθερμιδικό διαιτολόγιο (εφόσον γίνεται προσπάθεια απώλειας βάρους) με χαρακτηριστικά : την κατανάλωση ανεπεξέργαστων δημητριακών (π.χ. ψωμί ολικής αλέσεως, αναποφλοίωτο ρύζι, κ.λ.π.), λαχανικών εποχής, φρούτων με χαμηλό γλυκαιμικό φορτίο (π.χ. μήλο, εσπεριδοειδή, φράουλες) και πρωτεϊνών από ψάρι, κοτόπουλο και ημιαποβουτυρωμένα γαλακτοκομικά, αποτελεί το εφαλτήριο για την ουσιαστική αντιμετώπιση του συνδρόμου, μαζί με την όποια φαρμακευτική αγωγή έχει συνταχθεί από τον ειδικό ιατρό.
Συμπληρώματα διατροφής με μαγνήσιο, βιταμίνη Β6 ή ψευδάργυρο, που φαίνεται πως μπορεί να διαδραματίσουν κάποιο θετικό ρόλο για την γυναίκα, θα πρέπει να συστήνονται με σωστή αξιολόγηση ιστορικού, συμπτωματολογίας και διατροφικών συνηθειών και πάντα από τον ειδικό επιστήμονα διαιτολόγο.
Να τονισθεί τέλος, πως η συστηματική σωματική δραστηριότητα συμβάλλει μέγιστα, στην αντιμετώπιση της ινσουλινοαντίστασης που παρατηρείται, αλλά και στη ψυχική ισορροπία που συχνά διαταράσσεται στο πλαίσιο του συνδρόμου.