Ιωάννης Ιγνατιάδης
Χειρουργός Ορθοπαιδικός
Διευθυντής τμήματος Μικροχειρουργικής Ιατρικού Ψυχικού
Επιτυχή και οριστική λύση στην αποκατάσταση του κερκιδικού και άλλων νεύρων του χεριού, μετά από σοβαρούς τραυματισμούς, δίνει η μεταφορά τενόντων (τενοντομεταφορές).
Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο «Ετήσιο Συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Χειρουργικής Χεριού – AAHS», η λειτουργικότητα των κινήσεων του χεριού, εκατομμυρίων ανθρώπων χάρις στη μικροχειρουργική, μετά τη μεταφορά τενόντων συχνά φθάνουν το 80 με 85% του φυσιολογικού, σε παραμελημένους τραυματισμούς νεύρων, χέρια που πρίν χειρουργηθούν θεωρούντο ημιπαράλυτα.
Το συνέδριο, το οποίο πραγματοποιήθηκε στη Φλόριντα (ΗΠΑ) 9-11 Ιανουαρίου 2020, παρακολούθησαν εκατοντάδες διαπρεπείς ορθοπεδικοί απ όλο τον κόσμο, οι οποίοι τόνισαν πως η τενοντομεταφορά είναι η μόνη λύση στην περίπτωση που το νεύρο δεν συρραφτεί ή γεφυρωθεί άμεσα μετά τον τραυματισμό του.
Πράγματι η αποκατάσταση της παράλυσης του κερκιδικού νεύρου, που είναι η πλέον συχνή στα τραύματα άνω άκρου, μπορεί να γίνει μόνο με μεταφορά τενόντων από άλλο γειτονικό σημείο του χεριού. Το κερκιδικό νεύρο είναι ένα απο τα τρία κύρια νεύρα του χεριού, ελέγχει τους ραχιαίους μύες αγκώνα, καρπού, χεριού, δακτύλων και συμβάλλει στο άνοιγμα τους (έκταση τους).
ΑΙΤΙΕΣ ΚΑΙ ΜΟΡΦΕΣ ΠΑΡΑΛΥΣΗΣ ΚΕΡΚΙΔΙΚΟΥ ΝΕΥΡΟΥ
Η χειρωνακτική ή αγροτική εργασία , οι πολεμικοί τραυματισμοί και τα τροχαία ατυχήματα μοτοσικλετιστών είναι οι βασικές αιτίες παράλυσης του κερκιδικού νεύρου, που πλήττει κυρίως άτομα του ενεργού πληθυσμού ηλικίας 25 με 50χρόνων.
Ανάλογα με το βαθμό τραυματισμού του κερκιδικού νεύρου είναι και οι μορφές παράλυσης που εμφανίζει το χέρι. Συνήθως ο καρπός είναι εντελώς πεσμένος(drop wrist) καθώς και όλα τα δάκτυλα και μοιάζει με «λαιμό κύκνου», επίσης υπάρχει και υποαισθησία στη ράχη του καρπού και των δακτύλων.
Η νευραπραξία ή απλή πάρεση είναι μια ελαφρά μορφή της εν λόγω πάθησης. Στην περίπτωση αυτή δεν χρειάζεται χειρουργείο παρά μόνο αναμονή και εφαρμογή νάρθηκα στερέωσης του καρπού, ενώ η λειτουργία του χεριού επανέρχεται σε λίγες μέρες ή κάποιες εβδομάδες ή λίγους μήνες. Το μόνο που θα χρειασθεί παρακολούθηση και συμπληρωματικά τις πρώτες 25 μέρες ηλεκτρομυογράφημα.
Σε βαρύτερους όμως περιπτώσεις – παραλύσεις τραυματισμούς όπως κατάγματα βραχιονίου οστού ή άμεσο τραυματισμό μαλακών μορίων (κόψιμο), το σπασμένο τεμάχιο οστού μπορεί να κόψει το νεύρο, οπότε έχουμε την νευρότμηση η οποία πρέπει άμεσα να συρραφτεί. Αυτή όμως η άμεση αποκατάσταση συνήθως δεν γίνεται (στη καθημερινή πράξη στα διάφορα νοσοκομεία) οπότε έχουμε και το πρόβλημα της παράλυσης του χεριού.
Πολλές φορές γίνεται σύγχυση της σοβαρής μορφής παράλυσης με αυτή της απλής πάρεσης και χάνεται χρόνος στην αναμονή μήπως και συνέλθει το νεύρο. Εν κατακλείδει πρέπει να ξέρουμε οτι εάν δεν συρραφτεί άμεσα το κομμένο νεύρο, ή εάν δεν γεφυρωθεί εντός ολίγων μηνών, χρειάζεται να χειρουργηθεί με μεταφορά τενόντων (τενοντομετάθεση).
Η εξέταση μετά από τραυματισμό στο μπράτσο που δείχνει τη βλάβη είναι το ηλεκτρομυογράφημα και για να είναι αξιόπιστη πρέπει να γίνει άμεσα, τουλάχιστον τις πρώτες 25 ημέρες.
Επομένως η άμεση αξιολόγηση με κλινική εξέταση (αδυμαμία έκτασης και υποαισθησία) πρέπει να μας υποψιάζει για τη διάγνωση.