Δρ. Κωνσταντίνα Χάνου
Φυσικοθεραπεύτρια, MSc, PhD, Cred. MDT
Πιστοποιημένη στη δια των χειρών λεμφική παροχέτευση κατά Vodder (MLD/CDT)
Σωκράτους 8 και Κονδύλη, Τρίκαλα
Τηλ. 24310 25234
Το φλεβικό μας σύστημα αναλαμβάνει το δύσκολο έργο να επιστρέψει στην καρδιά το αίμα από τα διάφορα όργανα και την περιφέρεια. Δύσκολο έργο, γιατί συνήθως αυτή η δραστηριότητα λαμβάνει χώρα αντίθετα από τη βαρύτητα, οπότε τα φλεβικά αγγεία πραγματοποιούν τη μεταφορά του αίματος, χρησιμοποιώντας τους εξής συγκεκριμένους μηχανισμούς. Καταρχάς, φέρουν κατά μήκος τους βαλβίδες που με τη σύσπασή τους εμποδίζουν την επιστροφή του αίματος στα άκρα και ενισχύουν την προώθησή του προς την καρδιά. Κατά δεύτερον, εκτός από τις βαλβίδες, το σώμα εκμεταλλεύεται την αρθρική και τη μυϊκή αντλία, την κίνηση δηλαδή των αρθρώσεων και τη σύσπαση των μυών αντίστοιχα, προκειμένου να ενισχύσουν την παραπάνω διαδικασία προώθησης.
Τι είναι η φλεβική ανεπάρκεια;
Όταν υπάρχει φλεβική ανεπάρκεια, τότε ουσιαστικά παρουσιάζεται αδυναμία των φλεβών να επαναφέρουν το αίμα στην καρδιά, με αποτέλεσμα να υπάρχει στάση συνήθως στα κάτω και σπανιότερα στα άνω άκρα.
Πώς δημιουργείται;
Όσο μεγαλώνουμε, τα αγγεία μας εκφυλίζονται φυσιολογικά, με αποτέλεσμα να αναπτύσσεται σταδιακά φλεβική ανεπάρκεια. Υπάρχουν, όμως, και αρκετές περιπτώσεις κατά τις οποίες δημιουργείται ανεπάρκεια σε νεαρότερη ηλικία γεγονός που σχετίζεται με την υπερβολική δραστηριοποίηση των αγγείων. Κάτι τέτοιο συνήθως συμβαίνει λόγω παρατεταμένης ορθοστασίας ή ακινησίας. Προβλήματα φλεβικής ανεπάρκειας, λοιπόν, μπορεί να εμφανίσει για παράδειγμα ένας πωλητής, ένας μάγειρας ή καθένας που εργάζεται πολλές ώρες όρθιος ακίνητος ή κάποιος που κάνει πολύωρα ταξίδια, οπότε αναγκάζεται να μένει πολλές ώρες ακίνητος καθιστός. Βλέπουμε δηλαδή, ότι η εν λόγω διαταραχή δε σχετίζεται τόσο με τη θέση του ατόμου όσο με το χρόνο που διατηρεί τη θέση αυτή. Άλλοι παράγοντες οι οποίοι συμβάλλουν στην εμφάνιση της ανεπάρκειας είναι η παχυσαρκία, η μακροχρόνια άρση βάρους, η εγκυμοσύνη, η χρόνια δυσκοιλιότητα καθώς και η ηλικία και η κληρονομικότητα που μπορούν να επηρεάσουν επίσης αρνητικά.
Πώς αναγνωρίζεται;
Πολύ συχνά, ένα triplex δεν θα δώσει θετικό αποτέλεσμα σε ό,τι αφορά στην φλεβική ανεπάρκεια- χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχει- μιας κι αυτή η εξέταση αξιολογεί την κυκλοφορία των μεγάλων και των εν τω βάθει αγγείων και όχι των μικρότερων. Παρόλα αυτά, η ανεπάρκεια μπορεί να αναγνωριστεί μέσα από κάποια κλινικά χαρακτηριστικά που τη συνοδεύουν. Αυτά είναι:
- Η εμφάνιση πρηξίματος (οίδημα) και στα δύο πόδια, συνήθως μέχρι το γόνατο
- Η παρατήρηση εντυπώματος (λακκουβίτσα) στην πρόσθια περιοχή της κνήμης πάνω στο οστό (καλάμι), αν πιέσουμε με τον αντίχειρα
- Οι εμφανείς φλέβες γύρω από το πέλμα και περισσότερο στην έσω πλευρά της ποδικής καμάρας
- Το χρώμα του δέρματος στην περιοχή κάτω από το γόνατο, το οποίο είναι σκούρο καφέ ή κοκκινωπό
- Οι διογκωμένες φλέβες (κιρσοί) που μπορεί να παρατηρούνται στην περιοχή (συνήθως στη γάμπα) και μπορεί να δίνουν συμπτώματα πόνου, καυσαλγίας, αίσθημα τάσης, αίσθημα κνησμού(φαγούρα), κράμπες και αιμωδίες (μουδιάσματα) (Εικόνα 1)
- Τα έλκη που μπορεί να υπάρχουν (σε προχωρημένο στάδιο)(Εικόνα 2)
(Εικόνα 1)
(Εικόνα 2)
Πώς αντιμετωπίζεται;
Μόνιμη συντηρητική θεραπεία δεν υπάρχει, μπορεί όμως να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με φυσικοθεραπεία ανάλογα με το στάδιο της νόσου. Τα στάδια της φλεβικής ανεπάρκειας είναι τρία. Στο πρώτο στάδιο, υπάρχει πρήξιμο στα κάτω άκρα, κατά τη διάρκεια της ημέρας, το οποίο όμως εξαφανίζεται με την κατάκλιση ή/και κατά τη διάρκεια της νύχτας. Σε αυτό το στάδιο, συνίσταται η χρήση συμπιεστικών ενδυμάτων (εικόνα 3), τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν απλές κάλτσες διαβαθμισμένης συμπίεσης του εμπορίου ή πιο ειδικές κάλτσες που κατασκευάζονται στα μέτρα του ασθενή, με ειδική μέτρηση. Η επιλογή του είδους του ενδύματος διαφέρει ανάλογα με τις ανάγκες και τις δυνατότητες του ασθενή.
Στο δεύτερο στάδιο, το οίδημα είναι πιο έντονο και δεν εξαφανίζεται κατά τη διάρκεια της νύχτας. Επίσης, μπορεί να εμφανιστούν κιρσοί και εμφανείς φλέβες στο στεφάνι της ποδικής καμάρας. Στο στάδιο αυτό, η θεραπεία περιλαμβάνει 3-5 συνεδρίες λεμφικής παροχέτευσης δια των χειρών, σε συνδυασμό με περίδεση και στη συνέχεια εφαρμογή συμπιεστικού ενδύματος, το οποίο κατασκευάζεται με ειδική μέτρηση, προκειμένου να έχει καλύτερο αποτέλεσμα. Η χρήση του ενδύματος γίνεται συνήθως σε καθημερινή βάση και ιδίως στις περιπτώσεις πολύωρων ταξιδιών ή ορθοστασίας.
Στο τρίτο στάδιο, τα συμπτώματα είναι παρόμοια, αλλά παρουσιάζουν μεγαλύτερη έκταση και εμφανίζονται έλκη. Η θεραπεία γίνεται με τον ίδιο τρόπο απλώς προστίθεται και η συντηρητική αντιμετώπιση του έλκους.
Συμπερασματικά, η φλεβική ανεπάρκεια αποτελεί μια σύγχρονη διαταραχή του κυκλοφορικού συστήματος, για την οποία ενοχοποιείται κυρίως ο καθιστικός τρόπος ζωής και λιγότερο η κληρονομικότητα (στις νεαρές ηλικίες) και η οποία συχνά διαφεύγει της διάγνωσης, ειδικά στα πρώτα στάδια. Κρίνεται απαραίτητη αφενός η κλινική εξέταση και αφετέρου η προληπτική ενημέρωση των ατόμων που ασχολούνται με τους τύπους εργασίας που αναφέρθηκαν παραπάνω, από εξειδικευμένο ειδικό, προκειμένου να διαγνωστεί κλινικά έγκαιρα και έγκυρα η πιθανή διαταραχή του φλεβικού συστήματος και να περιοριστεί όσο το δυνατόν περισσότερο η περαιτέρω εκφύλισή του.
Η Δρ.Κωνσταντίνα Χάνου είναι ιδιώτης φυσικοθεραπεύτρια, πιστοποιημένη στη μέθοδο της λεμφικής παροχέτευσης κατά Vodder καθώς και εξειδικευμένη στην κατά παραγγελία μέτρηση συμπιεστικών ενδυμάτων.