Παπαϊωάννου Πολυάνθη, MD, MsC,
Ιατρός Βιοπαθολόγος
Η τεστοστερόνη είναι στεροειδής ορμόνη που ανήκει στην ομάδα των ανδρογόνων. Παράγεται από τα κύτταρα του Leydig στους όρχεις και σε μικρότερες ποσότητες από τα επινεφρίδια ανδρών και γυναικών και τις ωοθήκες των γυναικών.
Θεωρείται η κατεξοχήν ανδρική ορμόνη γιατί καθορίζει τα τυπικά χαρακτηριστικά του φύλου, όπως το βάθος της φωνής, την ανάπτυξη τριχοφυΐας στο σώμα και στο πρόσωπο, την μυϊκή υπεροχή, την αύξηση του πέους και τη σεξουαλική ορμή. Στις γυναίκες, η τεστοστερόνη μετατρέπεται σε οιστραδιόλη, την κύρια ορμόνη του γυναικείου γεννητικού συστήματος.
Τα επίπεδα της τεστοστερόνης εμφανίζουν ημερήσιο ρυθμό, αυξάνονται τις πρώτες πρωινές ώρες (4:00-8:00 πμ), ενώ το βράδυ μειώνονται (4:00-8:00 μμ). Σε ενήλικες άνδρες τα επίπεδα αυτά διαφέρουν κατά 25% γι αυτό συνιστάται η εξέταση να πραγματοποιείται τις πρωινές ώρες.
Υπάρχουν πολλές αιτίες που μπορεί να οδηγήσουν σε μείωση των επιπέδων της ορμόνης, όπως ο τραυματισμός των όρχεων, ο καρκίνος των όρχεων, καθώς και η θεραπεία του, οι ορμονικές διαταραχές, οι λοιμώξεις, ο HIV και το AIDS, τα χρόνια νοσήματα των νεφρών και του ήπατος, ο διαβήτης τύπου 2, η παχυσαρκία, γενετικές καταστάσεις, ορισμένα φάρμακα..
Η συνηθέστερη, όμως, αιτία είναι η φυσιολογική γήρανση του οργανισμού. Ηπαραγωγή της ορμόνης της αρρενωπότητας έχει ημερομηνία «λήξης».Το «ισχυρό» φύλο βιώνει μια σταδιακή μείωση των επιπέδων τεστοστερόνης με την πάροδο του χρόνου, ξεκινώντας από την ηλικία των 30 ετών. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ουρολογική Εταιρεία, περίπου 2 στους 10 άνδρες άνω των 60 ετών και 3 στους 10 στην ηλικία των 70 – 80 ετών έχουν χαμηλή τεστοστερόνη.
Ο όρος ¨ανδρική εμμηνόπαυση¨ χρησιμοποιείται πολλές φορές για να περιγράψουμε αυτή τη μείωση των επιπέδων της τεστοστερόνης ή τη μείωση της βιοδιαθεσιμότητας της ορμόνης που σχετίζεται με τη γήρανση. Πρέπει να κατανοήσουμε, όμως, ότι οι μεταβολές αυτές γίνονται με αργό ρυθμό, κατά τη διάρκεια μιας περιόδου πολλών ετών και οι συνέπειες είναι πιο ήπιες.Σταδιακά εμφανίζονται συρρίκνωση του μυϊκού ιστού και της οστικής πυκνότητας με συνέπεια συχνότερους τραυματισμούς, ψυχολογικές διαταραχές με κυριότερη την κατάθλιψη, και, κυρίως μειωμένη σεξουαλική διάθεση με επόμενο στάδιο την πιθανή εμφάνιση στυτικής δυσλειτουργίας.
Ο βιολογικός κύκλος, με την πάροδο των ετών, εμφανίζει διαφοροποιήσεις ως προς τη συχνότητα και τον αριθμό των επαφών. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι αναστέλλεται η σεξουαλική δραστηριότητα ενός άνδρα που ψυχικά επιθυμεί τον ερωτικό του σύντροφο. Το τέλος της σεξουαλικής ζωής δεν οριοθετείται ηλικιακά.
