Στράκας Γιώργος
Χειρουργός Ουρολόγος -Ανδρολόγος
Κουμουνδούρου 61, Βόλος
Υπολογίζεται ότι το 40-60% των γυναικών παθαίνουν τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους λοίμωξη ουροποιητικού, ενώ το 25% έχουν επαναλαμβανόμενες ουρολοιμώξεις.
Οι γυναίκες ταλαιπωρούνται σε μεγαλύτερο ποσοστό από λοιμώξεις του ουροποιητικού συγκριτικά με τους άνδρες λόγω της κοντύτερης ουρήθρας που διευκολύνει την είσοδο των βακτηρίων στο ουροποιητικό τους.
Παρακάτω θα προσπαθήσουμε να δώσουμε κάποιες απαντήσεις στις συχνότερες ερωτήσεις σας.
Τι είναι η ουρολοίμωξη;
Προσπαθώντας να ορίσουμε την έννοια της ουρολοίμωξης θα λέγαμε ότι είναι ένας γενικός όρος που χαρακτηρίζει την είσοδο και τον πολλαπλασιασμό κοινών μικροβίων σε ένα οποιοδήποτε σημείο του ουροποιητικού συστήματος (ουρήθρα, ουροδόχος κύστη, νεφρά). Παράλληλα, σημαίνει και την ύπαρξη βακτηρίων στα ούρα τα οποία προκαλούν συμπτώματα, όπως συχνοουρία, πόνο κατά την ούρηση και επιτακτική ούρηση, ενώ σπανιότερα και πυρετό.
Πρακτικά αυτό που συμβαίνει είναι ότι βακτήρια εισέρχονται συνεχώς δια μέσου της ουρήθρας μέσα στην ουροδόχο κύστη τα οποία συνήθως και αποβάλλονται από την ελεύθερη ούρηση πριν προλάβουν να εγκατασταθούν στο ουροποιητικό σύστημα. Στην αντίθετη περίπτωση, τα βακτήρια προσκολλώνται στα τοιχώματα του ουροποιητικού συστήματος ξεπερνούν τη φυσική άμυνα του οργανισμού, πολλαπλασιάζονται και έπειτα προκαλούν τα συμπτώματα της λοίμωξης. Παράλληλα,αναλόγως με το όργανο που προσβάλλουν έχουμε και τις ανάλογες λοιμώξεις, όπως ουρηθρίτιδα, κυστίτιδα, πυελονεφρίτιδα ,ορχίτιδα κ.τ.λ..
Οι περισσότερες λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος προκαλούνται από βακτήρια που ζουν φυσιολογικά στο έντερο. Το βακτήριο Escherichia coli (E. Coli) προκαλεί τη συντριπτική πλειοψηφία των ουρολοιμώξεων. Τα μικρόβια χλαμύδια και μυκόπλασμα είναι συχνά αίτια των λοιμώξεων της ουρήθρας, του προστάτη και σπανιότερα της κύστης, μεταδίδονται συνήθως μέσω σεξουαλικής επαφής και απαιτούν παράλληλη θεραπεία και των δύο σεξουαλικών συντρόφων.
Ποια είναι τα συμπτώματα μιας ουρολοίμωξης;
Στις νεαρές γυναίκες, οι λοιμώξεις του ουροποιητικού εμφανίζονται με συχνουρία, κάψιμο, τσούξιμο και πόνο χαμηλά στην κοιλιά ή στα έξω γεννητικά όργανα κατά την ούρηση, ενώ δεν είναι σπάνια και η παρουσία αίματος στα ούρα. Οι ηλικιωμένες γυναίκες μπορεί να αναφέρουν αδυναμία, τρόμο και κοιλιακό άλγος, ειδικά αν συνυπάρχει και πυρετός. Τα ούρα μπορεί να φαίνονται θολά, σκούρα ή αιματηρά ή ακόμη να έχουν μία δυσάρεστη μυρωδιά. Συνήθως οι ουρολοιμώξεις δεν προκαλούν πυρετό, εάν η ασθενής πάσχει από απλή κυστίτιδα. Ο πυρετός μπορεί να σημαίνει ότι η μόλυνση έχει φτάσει στα νεφρά, οπότε και είναι ένδειξη άμεσης φαρμακευτικής αντιμετώπισης και πιθανότατα νοσηλείας.
Πώς γίνεται η διάγνωση της ουρολοίμωξης;
Για τη διάγνωση της ουρολοίμωξης πέρα από την κλινική εξέταση είναι αναγκαία η γενική και καλλιέργεια ούρων από μικροβιολογικό εργαστήριο. Η γενική ούρων καταγράφει την ύπαρξη πυοσφαιρίων >2-4 στα ούρα, ενώ η καλλιέργεια μαζί με το αντιβιόγραμμα θα μας αναδείξει το μικρόβιο, προσδιορίζοντας και τα κατάλληλα αντιβιοτικά, για να το καταπολεμήσουν. Επίσης, το υπερηχογράφημα νεφρών, ουρητήρα και κύστης δίνει πολύ σημαντικές πληροφορίες στον ιατρό βοηθώντας τον στην έγκυρη διάγνωση.
Ουρολοιμώξεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Συχνό φαινόμενο αποτελεί η εμφάνιση ουρολοίμωξης στις έγκυες γυναίκες όπου στις περιπτώσεις αυτές ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος, καθώς έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα τα μικρόβια να φτάσουν στα νεφρά προκαλώντας πυελονεφρίτιδα. Αυτό συμβαίνει λόγω της πίεσης που ασκεί το έμβρυο στους ουρητήρες δημιουργώντας στάση και απόφραξη των ούρων. Συνεπώς, αναγκαία κρίνεται η παρακολούθηση και θεραπεία από ειδικούς για αποφυγή προβλημάτων.
Υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις
Ο παραπάνω όρος αναφέρεται στην επανεμφάνιση της συμπτωματικής λοίμωξης σε διάστημα 2 εβδομάδων εξαιτίας του ίδιου μικροβίου μετά από πλήρη αποδρομή ενός προηγούμενου επεισοδίου. Σε γενικότερο βαθμό, οι υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις είναι συχνότερες στις γυναίκες απ’ ότι στους άντρες. Για να χαρακτηριστεί μια ουρολοίμωξη ως υποτροπιάζουσα, θα πρέπει να έχουν προκύψει είτε 3 επεισόδια σε διάστημα ενός έτους ή 2 επεισόδια σε διάστημα 6 μηνών. Τέλος, θα αναφέραμε ότι σημαντική είναι η τακτική παρακολούθηση του ασθενούς από τον ιατρό του, για να εξακριβωθεί, αν υπάρχει υποτροπή ή επαναλοίμωξη με σκοπό την αποτελεσματικότερη θεραπεία του.
Ουρολοίμωξη και σεξουαλική επαφή
Κατά τη διάρκεια της ουρολοίμωξης η σεξουαλική επαφή απαγορεύεται, κυρίως για να μην επιβαρυνθεί και χειροτερέψει η ήδη βεβαρημένη κατάσταση του ασθενούς. Εκτός του πολλαπλασιασμού των μικροβίων, η σεξουαλική επαφή, όσο διαρκεί η ουρολοίμωξη, μπορεί να είναι εξαιρετικά επώδυνη. Η σεξουαλική πράξη αποτελεί τη συχνότερη αιτία ουρολοιμώξεων, καθώς η αύξηση της θερμοκρασίας στην περιοχή και η έντονη τριβή, ευνοεί τον πολλαπλασιασμό των μικροβίων καθιστώντας, έτσι, ευάλωτο το ουροποιητικό σύστημα. Μετά τη σεξουαλική επαφή, οι περισσότερες γυναίκες έχουν ένα σημαντικό αριθμό βακτηρίων στα ούρα τους για το λόγο αυτό ενδείκνυται η ούρηση μετά την επαφή. Επίσης, το πρωκτικό σεξ αυξάνει τις πιθανότητες ουρολοιμώξεων, καθώς διευκολύνει την εισχώρηση εντερικών βακτηρίων στην ουρήθρα, με αποτέλεσμα να προκαλούνται οξείες λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος.
Τέλος, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα κάποια από τα συμπτώματα των οποίων είναι ίδια με αυτά των λοιμώξεων του ουροποιητικού μπορούν να μας δώσουν συχνά λάθος διάγνωση, καθώς πολλοί θεωρούν ότι έχουν μεταδώσει στο σύντροφό τους λοίμωξη του ουροποιητικού, ενώ πρόκειται πολύ συχνά για χλαμύδια ή γονόρροια.
Μέθοδοι αντισύλληψης
Η χρήση σπερματοκτόνων ουσιών και διαφράγματος με στόχο την αντισύλληψη, μπορεί να αλλοιώσουν τη φυσιολογική χλωρίδα του κόλπου, με αποτέλεσμα την αυξημένη ανάπτυξη μικροβίων, ευνοώντας ακολούθως τις συνθήκες για εμφάνιση ουρολοίμωξης.
Θεραπεία
Η θεραπεία σε κάθε περίπτωση είναι ανάλογη των περιστάσεων, ενώ αναγκαία για την αποτελεσματικότητα και επιτυχία της κρίνεται η αντιμικροβιακή αγωγή πάντα βάσει αντιβιογράμματος. Ωστόσο, αναλόγως του ιστορικού της κάθε ασθενούς και με γνώμονα την πρόληψη των υποτροπών μπορεί να δοθεί σε κάποιες περιπτώσεις χημειοπροφύλαξη. Εναλλακτικά, προτείνεται η λήψη χυμών φραγκοστάφυλου (cranberries), καθώς έχει αποδειχθεί ότι αναστέλλουν την προσκόλληση του μικροβίου Ε.Coli στο ουροθήλιο. Να σημειωθεί ότι η άσκοπη και λανθασμένη χρήση αντιβιοτικών ελλοχεύει πολλαπλούς κινδύνους, καθώς μπορεί να δημιουργηθούν ανθεκτικότερα στελέχη βακτηρίων, με αποτέλεσμα να μην ανταποκρίνονται στη συνέχεια σε μια τυπική θεραπεία.
10 απλά tips για την πρόληψη των ουρολοιμώξεων
- Πίνετε άφθονα υγρά. Ιδιαίτερα νερό!
- Ουρείτε, όταν έχετε επιθυμία για ούρηση.
- Ουρείτε πάντα μετά τη σεξουαλική επαφή.
- Πλυθείτε με άφθονο κρύο νερό πριν και μετά την σεξουαλική επαφή.
- Σκουπίζεστε ύστερα από ούρηση ή αφόδευση πάντα από τα εμπρός προς τα πίσω.
- Αποφύγετε τη χρήση αντισηπτικών μέσα στον κόλπο..
- Να αποφεύγετε τη χρήση πολύ στενών ρούχων κα συνθετικών εσωρούχων.
- Πίνετε χυμό cranberry .
- Πίνετε ξινόγαλα ή τρώτε γιαούρτι πρόβειο (με πέτσα).
- Να συμβουλεύεστε πάντα τον Ουρολόγο σας, εάν εμφανίσετε κάποιο επεισόδιο ουρολοίμωξης.