Παπαλεξανδρής Χ. Θωμάς
Παιδίατρος
Οι νέοι γονείς, αναγνωρίζονται από το άγχος τους για το πως θα αγγίξουν και θα κρατήσουν το νεογνό τους. Θα πρέπει να εξοικειωθούν με το κράτημα και την φροντίδα του μωρού τους, συμμετέχοντας ενεργά στον θεσμό του rooming in και των ανοικτών επισκεπτηρίων, που προσφέρουν πλέον τα περισσότερα μαιευτήρια και οι μονάδες εντατικής νοσηλείας νεογνών.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι κρατήματος ενός τελειόμηνου ή πρόωρου νεογνού, όπως του κρατήματος ‘φωλιά’, το ‘πρόσωπο με πρόσωπο’ και γενικά η κάθε στάση εξαρτάται με τον τρόπο που θέλει ο γονέας κάθε φορά να αλληλεπιδράσει με το μωρό του.
Τα πρόωρα νεογνά έχουν ιδιαιτερότητες στο μέγεθος, στο μυϊκό τόνο, στις αρθρώσεις, στο πολύ λεπτό δέρμα, φέρουν επίσης πολλά από αυτά τις επιπτώσεις του πρόωρου τοκετού και των τραυματικών συμβάντων του (εγκεφαλική αιμορραγία, αμφιβληστροειδοπάθεια), επομένως οι κινήσεις-αιωρήσεις, τα κρατήματα και η περιποίηση θα πρέπει να εκτελούνται με ιδιαίτερη λεπτότητα, βραδύτητα, ενώ ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίδεται στην περιοχή του αυχένα καθώς τα νεογνά δεν έχουν αποκτήσει τον έλεγχο του τόνου του.
Σε γενικές γραμμές:
– Οι γονείς θα πρέπει να είναι άνετοι και με αυτοπεποίθηση, χωρίς δισταγμό, κοιτώντας πάντα ευθεία στο βλέμμα του μωρού τους.
– Όταν το μωρό είναι σε ύπτια θέση, σκύβουμε πάνω του, τοποθετούμε για παράδειγμα το αριστερό μας χέρι κάτω από τον αυχένα και το κεφάλι του, το δεξί χέρι κάτω από τους γλουτούς του και το ανασηκώνουμε κρατώντας το βάρος στα χέρια μας, έπειτα ισώνουμε τον κορμό μας στην κάθετη θέση και το φέρνουμε στο στήθος μας, χαμηλώνοντας το αριστερό χέρι μας, ώστε το αντιβράχιο και ο αγκώνας να λειτουργεί σαν στήριγμα για το κορμί και το κεφάλι του.
– Ενώνοντας τα δύο χέρια το φέρνουμε κοντά στο πρόσωπό μας στα 20-30 εκατοστά, που είναι η ιδανική απόσταση όρασης των νεογνών.
– Για να το τοποθετήσουμε ξανά στην κούνια του ακουμπάμε πρώτα προσεκτικά το κεφάλι του και αποσύρουμε έπειτα το χέρι μας για να ακουμπήσει και ο υπόλοιπος κορμός του.
– Αργότερα, όταν σφίξουν οι μύες της ράχης και του τραχήλου, σε πολλά μωρά αρέσει να στηρίζονται για λίγο στα ανοικτά πόδια τους. Μπορούμε έτσι να τα στηρίζουμε για λίγο στους μηρούς μας, κρατώντας τα από τις μασχάλες τους.
– Στα μωρά αρέσει πολύ να αισθάνονται τους κτύπους της καρδιάς της μητέρας τους, γιατί τους ηρεμεί ενστικτωδώς. Μια καλή στάση είναι αυτή της επαφής ‘δέρμα με δέρμα’ στο στήθος, με ελαφρά γυρισμένο το κεφάλι για να μπορεί να αναπνέει από τα ρουθούνια. Ειδικά στα πρόωρα και λιποβαρή νεογνά, που μεταφέρουν μερικά προβλήματα και στο σπίτι (θερμορρύθμιση, αναπνευστική δυσχέρεια) έχει βρεθεί πως και η θέση ‘καγκουρώ’ (επαφή με γυμνό δέρμα στον θώρακα, τύλιγμα και των δύο με κουβέρτα και κάλυψη κεφαλής με σκουφάκι στο μωρό), βελτιώνει πολλές παραμέτρους υγείας αυτών των νεογνών.
– Μια άλλη εξίσου κοινή στάση είναι αυτή του κρατήματος ‘λίκνο-θηλάζουσας Παναγίας’, με την οποία μπορείτε να κοιτάζετε ευθεία στο πρόσωπο του νέου σας μωρού, όταν θηλάζει. Επίσης είναι μία πολύ εύκολη θέση όταν το μωρό είναι τυλιγμένο. Άλλη θέση είναι του ‘αντίστροφου λίκνου’, όταν το αντίστροφο προς τον θηλασμό χέρι στηρίζει αυχένα και κεφαλή.
– Σε περιπτώσεις έντονου εκνευρισμού ή πόνων από κολικούς ένα κράτημα που βοηθά είναι αυτό με την κοιλιά να κοιτάζει προς τα κάτω, χρησιμοποιώντας ξανά τον πήχυ ως στήριγμα, το κεφάλι και ο αυχένας να στηρίζονται ελαφρά προς τα έξω από τον αγκώνα και με το άλλο χέρι να τρίβετε μαλακά την ράχη του.
– Με το κράτημα τύπου ‘rugby’ η μητέρα διευκολύνεται στο τάισμα ή όταν βρίσκεται σε καθιστή ή όρθια θέση, ώστε να ταλαιπωρείται λιγότερο.
– Μια άλλη ενδιαφέρουσα στάση κατά τον θηλασμό είναι η ‘Αυστραλιανή’, η οποία συστήνεται σε παθολογικές καταστάσεις, όπως η υποτονία, η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και οι σχιστίες.
Γενικά οι γονείς και ιδιαίτερα η μητέρα θα διαπιστώσουν έπειτα από λίγο χρονικό διάστημα ότι το νεογνό θα προσαρμοστεί καλά στην στάση που βολεύει τους δυο. Τα σημεία προσοχής πρέπει να είναι ο έλεγχος της κεφαλής και της ράχης του μωρού. Ειδικά ο αυχένας ενός πρόωρου νεογνού θα πρέπει να φυλάσσεται στην παλάμη του γονέα. Το νεογνό θα πρέπει να μετακινείται με ολόκληρο τον κορμό προς τον γονέα κι όχι το αντίθετο και στο ίδιο ύψος με τον μαστό, όταν πρόκειται να σιτισθεί.
