Αν και η παθογένεια του καρκίνου είναι πολυπαραγοντική( με τη γενετική προδιάθεση να παίζει σημαντικό ρόλο) οι περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η εμφάνιση ‘κεντρικής’ παχυσαρκίας, κατέχουν εξίσου σημαντικό ρόλο στην καρκινογένεση. Ως κεντρική παχυσαρκία χαρακτηρίζεται η αυξημένη συσσώρευση λίπους στο κορμό και ιδιαίτερα στην περιοχή της κοιλιάς.
Σύμφωνα με τη νέα έκθεση των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ περίπου 13 μορφές καρκίνου σχετίζονται με την παχυσαρκία, γεγονός που υποδηλώνει ότι αυτοί οι καρκίνοι θα μπορούσαν ενδεχομένως να αποφευχθούν αν το σωματικό βάρος διατηρούνταν υπό έλεγχο. Τέτοιοι καρκίνοι είναι αυτός του μαστού, των ωοθηκών, του παχέος εντέρου, της ουροδόχου κύστης, του εγκεφάλου, κα.
Το βασικό μήνυμα της μελέτης είναι ότι η απώλεια λίπους (το οποίο είναι υπεύθυνο για την παραγωγή ορμονών που βοηθούν τους καρκινικούς όγκους να αναπτυχθούν) και γενικότερα η υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής μειώνει τον κίνδυνο εμφάνιση καρκίνου, αλλά και άλλων χρόνιων παθήσεων, όπως του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, των καρδιαγγειακών νοσημάτων, κα.
Οι συστάσεις σύμφωνα με εκθέσεις ειδικών περιλαμβάνουν:
- Την διατήρηση ενός Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) μεταξύ 21-23 kg/m2 (μέχρι τώρα το πρότυπο συνιστώμενο εύρος ήταν 18,5-24,5)
- Σωματική Δραστηριότητα (150 λεπτά μέτριας έντασης άσκηση ή 75 λεπτά έντονης έντασης δραστηριότητα κάθε εβδομάδα).
- Περιορισμό κατανάλωσης αλκοόλ.
- Το κόψιμο του καπνίσματος.
- Σωστή διατροφή(πλούσια σε φρούτα, λαχανικά ,δημητριακά, όσπρια, περιορισμό κόκκινου κρέατος και κρεατοσκευασμάτων, κορεσμένου λίπους κτλ)
Τρόφιμα <ασπίδα> κατά του καρκίνου
Η διεθνής επιστημονική βιβλιογραφία έχει κατά καιρούς αποδώσει αντικαρκινικές ιδιότητες σε διάφορα θρεπτικά συστατικά και τρόφιμα. Βέβαια, είναι σημαντικό να αναφερθεί πως, σύμφωνα με όσα γνωρίζουμε ως τώρα, κανένα τρόφιμο ή συστατικό δεν μπορεί από μόνο του να αποτρέψει την εμφάνιση της νόσου. Ωστόσο, έχει φανεί ότι η υιοθέτηση ενός διατροφικού προτύπου με αυξημένη περιεκτικότητα σε ορισμένα τρόφιμα και ομάδες τροφίμων μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο.
Ας δούμε κάποια από αυτά:
Ντομάτα
Οι ντομάτες περιέχουν λυκοπένιο, ένα αντιοξειδωτικό που ελαττώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού, του προστάτη, του παγκρέατος και του πεπτικού συστήματος. Προϊόντα της ντομάτας, όπως ο ντοματοπολτός και το κέτσαπ, αποτελούν ακόμα πιο συμπυκνωμένες πηγές λυκοπενίου.
Μπρόκολο
Ειδικά οι βλαστοί του μπρόκολου αποτελούν εξαιρετική πηγή σουλφοραφάνης, ενός φυσικό φυτοχημικού συστατικού που ενισχύει την αντιοξειδωτική ικανότητα του οργανισμού μας και στοιχεία μελετών δείχνουν ότι μπορεί να ελαττώσει τον κίνδυνο για καρκίνο του στομάχου, του στήθους και του δέρματος. Εκτός από το μπρόκολο θα τη βρούμε και στο κουνουπίδι, στο λάχανο και στα λαχανάκια Βρυξελλών.
Φράουλα – Βατόμουρα
Τα κόκκινα – πορφυρά φρούτα οφείλουν το έντονο χρώμα τους σε ισχυρά αντικαρκινικά συστατικά που ονομάζονται ανθοκυανίνες. Τα συστατικά αυτά είναι δραστικά αντιοξειδωτικά και προστατεύουν από μια ποικιλία μορφών καρκίνου συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του οισοφάγου και του παχέος εντέρου.
Πράσινο τσάι
Το πράσινο τσάι έχει πολλές κατεχίνες που αποτελούν ισχυρά αντιοξειδωτικά κατά της ανάπτυξης καρκίνου. Οι κατεχίνες δρουν προλαμβάνοντας τη διχοτόμηση των καρκινικών κυττάρων και μπορούν να ελαττώσουν τον κίνδυνο για καρκίνο του ήπατος, του δέρματος, του στομάχου, του πνεύμονα, του παχέος εντέρου και του παγκρέατος. Το πράσινο τσάι φημίζεται για το ισχυρότατο αντιοξειδωτικό του, την επιγαλλοκατεχίνη (EGCG), αλλά και το μαύρο τσάι έχει το δικό του οπλοστάσιο με αντικαρκινικά συστατικά.
Καρότα
Τα καρότα και όλα τα πορτοκαλο-κόκκινα λαχανικά, όπως οι κόκκινες και πορτοκαλί πιπεριές, η κολοκύθα κ.ά. αποτελούν εξαιρετικές πηγές β-καροτενίου, το οποίο είναι ένα δραστικό αντιοξειδωτικό και αντικαρκινικό συστατικό. Επίσης, μια ουσία που έχουν τα καρότα, που λέγεται φαλκαρινόλη μπορεί να επιβραδύνει την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων.
Σπανάκι
Το σπανάκι είναι το λαχανικό που θεωρείται σημείο αναφοράς για όλα τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Διαθέτει τις μεγαλύτερες ποσότητες βιταμίνης Ε και λουτεΐνης που προστατεύουν από διάφορες μορφές καρκίνου, όπως του ήπατος, του προστάτη και του παχέως έντερου. Το σπανάκι περιέχει επίσης ένα καροτενοειδές, τη νεοξανθίνη, που μπορεί σε αρχικό στάδιο να προκαλέσει την αυτοκαταστροφή των καρκινικών κυττάρων στον καρκίνο του προστάτη και μεταγενέστερα να σταματήσει την αναπαραγωγή τους.
Σκόρδο
Το σκόρδο έχει τη δύναμη να αυξάνει τη δραστικότητα των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος που πολεμούν τον καρκίνο, ενώ περιέχει και άλλα συστατικά που βοηθούν στην παρεμπόδιση της εισόδου των καρκινογόνων στα κύτταρα, επιβραδύνοντας έτσι την ανάπτυξη του όγκου.
Ελαιόλαδο
Το ελαιόλαδο μπορεί και ασκεί προστασία από διάφορες καρκινικές μορφές, λόγω της περιεκτικότητας του σε αντιοξειδωτικά, βιταμίνη Ε, σε μονοακόρεστα λιπαρά οξέα και σε σκουαλένιο, συστατικό το οποίο παρεμβαίνει στα ογκογονίδια.
Γενικότερα, θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι, πέρα από μεμονωμένα τρόφιμα, είναι σημαντικό το να υιοθετήσει μια ευρύτερα ισορροπημένη διατροφή, βασισμένη στα πρότυπα της Μεσογειακής Διατροφής. Αυτή η διατροφή μπορεί να αποτελέσει ένα καλό «σύμμαχο» στην προσπάθεια πρόληψης του καρκίνου, προσφέροντας πλήθος βιταμινών, μετάλλων, ιχνοστοιχείων, φυτικών ινών και αντιοξειδωτικών συστατικών, τα οποία συμβάλλουν στη εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού και τη μακροχρόνια διατήρηση της υγείας.
Ματσούκα Φωτεινή
Διαιτολόγος/Διατροφολόγος
Σπυρίδη 28,Βόλος
foteininutrition@hotmail.com