Dr. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Θ. ΠΟΛΥΖΟΣ Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος Ειδικός Αναπαραγωγής,
Μέλος του Institute of Life – Μονάδα Εξωσωματικής Γονιμοποίησης στο Μαιευτήριο Ιασώ
www. drpolyzos.gr
Ιατρείο Βόλου: Τηλ. 24210 22988
Η ενδομητρίωση (όρος που προκαλεί ανησυχία και φόβο στις γυναίκες), είναι συχνά μια επίπονη διαταραχή κατά την οποία ιστός που φυσιολογικά βρίσκεται μέσα στην μήτρα _ στο ενδομήτριο_ αναπτύσσεται έξω από αυτήν.
Η ενδομητρίωση πολύ συχνά αναπτύσσεται στις ωοθήκες, στο έντερο και τον ιστό που βρίσκεται στην λεκάνη. Σπάνια ενδομητρικός ιστός μπορεί να εξαπλωθεί και πέραν της λεκάνης.
Η ενδομητρίωση προκαλεί πόνο, μερικές φορές σοβαρό, λίγο πριν και κατά την διάρκεια της περιόδου. Επιπρόσθετα μπορεί να προκαλέσει προβλήματα γονιμότητας.
Συμπτώματα της ενδομητρίωσης είναι:
Επώδυνη περίοδος (δυσμηνόρροια), πόνος στην λεκάνη και κράμπες, πριν και κατά την διάρκεια της περιόδου και πόνος χαμηλά στην πλάτη και στην κοιλιά.
Πόνος κατά την διάρκεια και το πέρας της συνουσίας, πόνος με την κίνηση των εντέρων ή την ούρηση, μηνορραγία ( πολύ αίμα κατά την διάρκεια της περιόδου ή αίμα μεταξύ των περιόδων).
Επίσης κόπωση, δυσκοιλιότητα, φούσκωμα, ναυτία κατά την διάρκεια της περιόδου.
Η ενδομητρίωση διαγιγνώσκεται και σε γυναίκες που ζητούν θεραπεία για υπογονιμότητα.
Πρέπει λοιπόν να πάτε στο γιατρό όταν έχετε σημάδια και συμπτώματα.
Πιθανές αιτίες που προκαλούν ενδομητρίωση είναι:
• παλινδρομική εμμηνόρροια (ροή αίματος πίσω και μέσα στις σάλπιγγες, στην κοιλότητα της λεκάνης αντί να βγει έξω από το σώμα).
• Ανάπτυξη εμβρυικών κυττάρων εκτός της μήτρας (όταν μια ή περισσότερες μικρές περιοχές κοιλιακής στοιβάδας μετατραπούν σε ενδομητριικό ιστό).
• Εμφύτευση σε χειρουργική ουλή (μπορεί ενδομητρικά κύτταρα να εμφυτευθούν πάνω στη χειρουργική τομή).
• Μεταφορά ενδομητριικών κυττάρων (τα αιμοφόρα αγγεία ή το λεμφικό σύστημα μπορεί να μεταφέρουν κύτταρα σε άλλα μέρη του σώματος).
• Διαταραχή του ανοσοποιητικού (δεν μπορεί το σώμα να αναγνωρίσει και να καταστρέψει ιστό που αναπτύσσεται έξω από την μήτρα).
ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Ο μόνος σίγουρος τρόπος να διαγνωστεί η ενδομητρίωση κατά 100% είναι η λαπαροσκόπηση και η ιστολογική εξέταση. Στα αρχικά στάδια της νόσου, ένα προσεκτικό και λεπτομερές ιστορικό είναι ο πιο σημαντικός τρόπος για την σωστή διάγνωση.
Οι απεικονιστικές εξετάσεις όπως υπερηχογράφημα, η αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία μπορούν να δώσουν αξιόπιστες πληροφορίες. Επίσης η μέτρηση ενός ειδικού δείκτη (το CA125 με απλή εξέταση αίματος), μπορεί να μας διαφωτίσει αρκετά.
ΣΤΑΔΙΑ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΩΣΗΣ
Υπολογίζεται ότι το 10% των γυναικών έχουν ενδομητρίωση, η οποία κατηγοριοποιείται ανάλογα με τη θέση, την έκταση και το βάθος των εστιών, την ύπαρξη και την βαρύτητα των συμφύσεων σε 4 κατηγορί-ες: I- ελάχιστη, ΙΙ- ήπια, ΙΙΙ – μέτρια, IV- σοβαρή.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η θεραπευτική προσέγγιση της νόσου, ανάλογα με το στάδιο στο οποίο βρίσκεται περιλαμβάνει:
• Απλή παρακολούθηση
• Φαρμακευτική αντιμετώπιση (με χορήγηση αναλγητικών, χορήγηση ορμονικής θεραπείας, αντισυλληπτικά χάπια, λήψη προγεστερόνης).
• Χειρουργική θεραπεία, συνήθως με λαπαροσκόπηση.
ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΩΣΗ ΚΑΙ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ
Μια στις δύο γυναίκες περίπου με πρόβλημα υπογονιμότητας διαγιγνώσκεται με ενδομητρίωση.
Μία γυναίκα με ήπια ενδομητρίωση, έχει πιθανότητα έως 4, 5 % το μήνα να συλλάβει φυσιολογικά (το ποσοστό σε γόνιμα ζευγάρια κυμαίνεται από 15-20%).
Όμως αν μια γυναίκα έχει ενδομητρίωση, δεν είναι απαραίτητο ότι θα αντιμετωπίσει και υπογονιμότητα, καθόσον αποτελεί νόσο γόνιμων γυναικών κυρίως. Δεν είναι απόλυτα ξεκάθαρο κατά ποιόν τρόπο η ενδομητρίωση επηρεάζει την γονιμότητα ειδικά σε γυναίκες όπου δεν έχουν αναπτυχθεί συμφύσεις.
Εάν κατόπιν λαπαροσκοπικής διάγνωσης έχει διαπιστωθεί ότι οι σάλπιγγες έχουν επηρεαστεί από τη νόσο και η βλάβη είναι μη θεραπεύσιμη ή τουλάχιστον βελτιώσιμη χειρουργικά, η επόμενη λύση είναι η εξωσωματική γονιμοποίηση. Εάν η ενδομητρίωση δεν έχει καταστρέψει την ωοθήκη σε βαθμό που να μην μπορεί να λειτουργήσει και να δώσει ωάρια, τότε οι πιθανότητες επιτυχίας μετά απο τεχνική εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι εξαιρετικές. Σύμφωνα δε με μελέτη ομάδας κορυφαίων επιστημόνων στην πανεπιστημιακή κλινική Hammersmith του Λονδίνου, όπου διερευνήθηκε η σχέση ενδομητρίωσης με το ποσοστό επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης, φάνηκε ότι η ενδομητρίωση δεν επηρεάζει τα αποτελέσματα της.