Ευάγγελος Δ.Λάμπρος
Πλαστικός Χειρουργός
Ελ. Βενιζέλου 18, Βόλος
Τηλ: 2421038649
info@plasticdr.gr
www.plasticdr.gr
Fb: Vangelis Lampros Plastic Surgery
Γενικά
Οι όγκοι του δέρματος διακρίνονται σε καλοήθεις όγκους, σε προκαρκινικές βλάβες και σε κακοήθεις όγκους.
Ο καρκίνος του δέρματος, δηλαδή η ανώμαλη ανάπτυξη των κυττάρων του δέρματος, οφείλεται σε μεταλλάξεις του DNA των κυττάρων. Οι μεταλλάξεις αυτές προκαλούν τον εκτός ελέγχου πολλαπλασιασμό των κυττάρων και τη δημιουργία μαζών καρκινικών κυττάρων.
Ο καρκίνος του δέρματος πρωτοεμφανίζεται στο ανώτερο στρώμα του δέρματος, την επιδερμίδα – η οποία αποτελεί ένα λεπτό στρώμα που προστατεύει τα κύτταρα του δέρματος – και επεκτείνεται εις βάθος, αλλά και επιφανειακά.
Επιδημιολογικά δεδομένα
Είναι γεγονός ότι ο καρκίνος του δέρματος αποτελεί τον πιο συχνό τύπο καρκίνου στους ανθρώπους και η συχνότητά του αυξάνεται πιο γρήγορα από οποιονδήποτε άλλον τύπο καρκίνου.
Ο συχνότερος τύπος κακοήθειας του δέρματος -αλλά και ο ηπιότερος- είναι το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (BCC). Ακολουθούν το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (SCC)και το μελάνωμα, με το τελευταίο να αποτελεί τον πιο σοβαρό και επικίνδυνο εξ αυτών.
Ποιοι οι προδιαθεσικοί παράγοντες κινδύνου;
- η υπεριώδης ακτινοβολία (UV) του ήλιου και των λαμπτήρων τεχνητού μαυρίσματος
- η ιονίζουσα ακτινοβολία
- το ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων
- τα κλίματα με έντονη ηλιοφάνεια ή μεγάλο υψόμετρο
- η έκθεση σε καρκινογόνες χημικές ουσίες
- η ανοσοκαταστολή
- οι HPV λοιμώξεις
- ο ανοιχτόχρωμος τύπος δέρματος
- η ηλικία
- το ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του δέρματος
- οι δυσπλαστικοί σπίλοι και οι προκαρκινικές δερματικές βλάβες
Κλινική εικόνα – Εμφάνιση
- Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (BCC) μπορεί να έχει τη μορφή οζιδίου, μελαγχρωστικού ή κυστικού μορφώματος.
- Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (SCC) εμφανίζεται συνήθως ως επηρμένη, σκληρωτική πλάκα και στην επιφάνειά του μπορεί να δημιουργηθούν λέπια, εξελκώσεις, εσχάρες ή δερματικά κέρατα.
- Το πρώτο σημάδι μελανώματος μπορεί να είναι ένας άτυπος ή δυσπλαστικός σπίλος. Τα κύρια χαρακτηριστικά τουτις περισσότερες φορές αφορούν στα εξής:
Α: Ασυμμετρία (Asymmetry): Τα δύο μισά του δεν είναι πανομοιότυπα.
Β: Σύνορα (Border): Έχει ανομοιόμορφη και ανώμαλη περιφέρεια.
C: Χρώμα (Colour):Μπορεί να έχει διάφορες αποχρώσεις, καφέ, μαύρο, κόκκινο,μπλε ή ακόμα και λευκό.Οι τυπικοί σπίλοι, από την άλλη, έχουν μία μόνο απόχρωση, συνήθως καφέ.
D: Διάμετρος (Diameter): Οιεπικίνδυνοι για μελάνωμα σπίλοι συνήθως είναι μεγαλύτεροι από τους ακίνδυνους (>6mm).
Ε: Εξέλιξη (Evolution): Αλλαγές στο σχήμα, στο χρώμα, στο μέγεθος, εμφάνιση αιμορραγίας, κνησμού ή εφελκίδας αποτελούνπροειδοποίηση για πιθανή εμφάνιση κακοήθειας.
Συνήθεις μύθοι…
- «Δεν είναι κάτι ‘’κακό’’, γιατί… – το έχω πολύ καιρό
– είναι πολύ μικρό
– δεν με πονάει
– το παρακολουθώ.
- «Αν το πειράξω μπορεί να μεγαλώσει ή να κάνει μετάσταση».
…και αλήθειες!
- Τα εγκαύματα στην παιδική ηλικία αυξάνουν την πιθανότητα για μελάνωμα.
- Είμαστε εκτεθειμένοι έως και σε 50% της ακτινοβολίας του ήλιου, ακόμα και στη σκιά.
- Είμαστε εκτεθειμένοι έως και σε 60% της ακτινοβολίας του ήλιου, ακόμα και κάτω από το νερό.
- Η αντανάκλαση της ακτινοβολίας του ήλιου στο χιόνι αυξάνει την επίδρασή της έως και 50%.
- Η ηλιακή ακτινοβολία αυξάνεται καθ’ ύψος κατά 15% ανά 1000 μέτρα.
Τι να προσέχουμε…
Το Βρετανικό Ίδρυμα Καρκίνου του Δέρματος προτείνει:
Μία φορά το μήνα, αυτοεξέταση ολόκληρου του σώματος, από το κεφάλι μέχρι τα δάκτυλα των ποδιών, λαμβάνοντας υπόψιν:
- οποιονδήποτε νέο σπίλο ή όγκο.
- σπίλους ή όγκους που έχουν αυξηθεί σε μέγεθος.
- σπίλους ή όγκους που έχουν αλλάξει μορφή.
- δερματικές βλάβες που φαγουρίζουν, αιμορραγούν ή δεν επουλώνονται.
Η έγκαιρη διάγνωση βελτιώνει την πρόγνωση κάθε τύπου καρκίνου του δέρματος!
‘‘Οφθαλμοί γαρ των ώτων ακριβέστεροι μάρτυρες”
Πώς να τους αντιμετωπίσουμε
Η ασφαλής θεραπεία των κακοήθων όγκων του δέρματος είναι η χειρουργική εκτομή τους από τον Πλαστικό Χειρουργό, σε ευρύτερα από τον όγκο όρια και η αποστολή των παρασκευασμάτων για παθολογοανατομική εξέταση, έτσι ώστε να πιστοποιηθεί η πλήρης εξαίρεσή τους.
Ειδικά όμως για το μελάνωμα, ανάλογα με την σταδιοποίησή του, ίσως χρειαστεί επιπλέον αφαίρεση και έλεγχος του φρουρού λεμφαδένα και συνακόλουθος λεμφαδενικός καθαρισμός.
Σε ήπιες περιπτώσεις βασικοκυτταρικών όγκων, μπορεί να αρκεστούμε σε συντηρητικές μεθόδους αντιμετώπισης, όπως η απόξεση και ο καυτηριασμός με διαθερμία ή laserCO2, η κρυοθεραπεία και η τοπική εφαρμογή κρέμας ιμικουϊμόδης.
Απαραίτητη κρίνεται η μετεγχειρητική παρακολούθηση των όγκων σε άλλοτε άλλα χρονικά διαστήματα για τον έλεγχο ενδεχόμενης τοπικής υποτροπής και μεταστάσεων.