Κέντρο Μοριακής Βιολογίας και Κυτταρογενετικής
Δραχμάνη Ελίνα – Μοριακός Βιολόγος MSc
Τόσκα Ελένη– Βιοχημικός-Βιοτεχνολόγος MSc
Βαρσαμοπούλου Χριστίνα – Μοριακός Βιολόγος MSc
Μανωλάκη 13-15, Λάρισα
Τ: 2411 10 3252
www.biogenetika.gr
HPV λοίμωξη
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας αποτελεί τον τρίτο πιο κοινό αιτιολογικό παράγοντα καρκίνου στις γυναίκες παγκοσμίως. Η θνησιμότητα του καρκίνου του τραχήλου φτάνει τα 275.000 περιστατικά το χρόνο, εκ των οποίων το 75% αφορά τις αναπτυσσόμενες χώρες. Κύριο αιτιολογικό παράγοντα για την ανάπτυξη προκαρκινικών αλλοιώσεων καθώς και της ανάπτυξης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας αποτελεί η μόλυνση από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV).
Εκτιμάται ότι τουλάχιστον 80% των σεξουαλικώς ενεργών ατόμων θα μολυνθούν από τον HPV κάποια στιγμή στη ζωή τους. Χαρακτηριστικό είναι ότι το άτομο που έχει προσβληθεί μπορεί να παραμείνει ασυμπτωματικό για πολλά χρόνια, μεταδίδοντας τον ιό στους συντρόφους του, χωρίς να το γνωρίζει.
Οι περισσότερες λοιμώξεις από HPV (>95%) είναι παροδικές και υποστρέφουν. Οι σοβαρού βαθμού αλλοιώσεις και ο καρκίνος είναι το αποτέλεσμα εμμένουσας HPV λοίμωξης, όπου το γονιδίωμα του ιού ενσωματώνεται στο κύτταρο του ξενιστή. Άρα, αυτό που έχει σημασία είναι η δυνατότητα ανίχνευσης της ενεργούς/ εμμένουσας HPV λοίμωξης, δηλαδή της προϋπόθεσης που είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη καρκίνου τραχήλου μήτρας και όχι απλά της παρουσίας του ιού.
Ανίχνευση DNA του HPV
Μέχρι τώρα οι διάφορες εξετάσεις που στοχεύουν στο DNA του ιού (HPV DNA test), ανιχνεύουν μόνο την παρουσία αυτού και δεν μπορούν να διακρίνουν τη λανθάνουσα από την ενεργή λοίμωξη. Επιπλέον, σε περίπτωση απώλειας τμήματος του DNA του ιού (L1 περιοχή) εξαιτίας της ενσωμάτωσης του ιϊκού γονιδιώματος σε αυτό του ξενιστή, τα HPV DNA tests καθορίζουν λανθασμένα το δείγμα ως αρνητικό, παρά το γεγονός ότι μπορεί να υπάρχει επιθετική δραστηριότητα (σοβαρού βαθμού αλλοίωση ή και καρκίνος).
Ανίχνευση mRNA
Για τους παραπάνω λόγους, το HPV DNA test τείνει πλέον να αντικατασταθεί από δοκιμασίες που βασίζονται στην ανίχνευση του mRNA του HPV και ειδικότερα του mRNA των ογκογονιδίων Ε6/Ε7, η οποία υποδηλώνει την ογκογόνο δραστηριότητα του ιού. Μία από τις γνωστές δοκιμασίες είναι και αυτή της PreTect HPV-Proofer (Proofer, Norchip AS, Νορβηγία) με την οποία είναι δυνατή η ταυτόχρονη ανίχνευση και τυποποίηση των υποτύπων υψηλού κινδύνου 16, 18, 31, 33 και 45 που αντιπροσωπεύουν περίπου το 90% των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας παγκοσμίως (περίπου 98% των περιπτώσεων στον ελληνικό πληθυσμό). • Ασθενείς θετικές στη δοκιμασία mRNA HPV, έχουν αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν στα επόμενα 10 έτη ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του τραχήλου της μήτρας κλάσης 3+ (CIN3+).
Κλινικά οφέλη
Η αξιοπιστία της δοκιμασίας είναι πολύ υψηλή και η εφαρμογή της αποσκοπεί στον εντοπισμό πρώιμων τραχηλικών βλαβών που είναι πιθανό να εξελιχθούν σε δυνητικές κακοήθειες. Επομένως, επιτυγχάνεται η μετέπειτα ορθολογική διαχείριση των ασθενών με την παραπομπή τους σε ειδικούς γιατρούς και η ελαχιστοποίηση των άσκοπων θεραπειών. Η δοκιμασία είναι κατάλληλη ακόμη και για νεαρές γυναίκες.
Βιβλιογραφία
-
Holl K., et al. 2016. Human papillomavirus prevalence and type‐distribution in cervical glandular neoplasias: Results from a European multinational epidemiological study. Int. J. Cancer 137(12): 2858–2868
-
Sørbye S.W., et al., 2016. Primary cervical cancer screening with an HPV mRNA test: a prospective cohort study. BMJ Open 6(8):e011981
-
Wester B., et al. 2016. 5-type HPV mRNA versus 14-type HPV DNA test: test performance, over-diagnosis and overtreatment in triage of women with minor cervical lesions. BMC Clin. Pathol. 16:9