ΔΑΕΝΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ
ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ
ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ
Ζούμε σε μια εποχή υπερπληροφόρησης που πολλές φορές φτάνει στην παραπληροφόρηση. Μέσα στον διαθέσιμο ωκεανό πληροφοριών, φάρο πρέπει να αποτελούν επιστημονικές μελέτες βασισμένες σε μετρήσιμα μεγέθη, σε όσο το δυνατό πιο επαρκές δείγμα πληθυσμού. Τα εμβόλια για τον COVID-19 κυκλοφόρησαν, αλήθεια είναι, πολύ γρηγορότερα από το προβλεπόμενο σε άλλες περιπτώσεις χρόνο. Έγιναν συνολικά δοκιμές σε λιγότερους από 50.000 εθελοντές παγκοσμίως. Σήμερα όμως, διαθέτουμε δεδομένα από εκατοντάδες εκατομμύρια εμβολιασμούς. Μια καλή ιδέα για το πόσο αποτελεσματικός είναι ο εμβολιασμός στη δημόσια υγεία αποτελούν δυο μελέτες, που συνοπτικά παραθέτονται παρακάτω.
Η πρώτη μελέτη προέρχεται από το Ισραήλ, πρωταθλητή στον κόσμο στους εμβολιασμούς, και δημοσιεύτηκε στην ιατρική επιθεώρηση The Lancet. Η μελέτη αυτή αποτελεί την εκδοχή που δημοσιεύτηκε και επανεξετάστηκε από άλλους ανεξάρτητους επιστήμονες των πρώτων αποτελεσμάτων που είχαν ανακοινωθεί τον Μάρτιο από την Pfizer και το ισραηλινό υπουργείο Υγείας.
Αυτή αφορά σε υγειονομικά δεδομένα που συγκεντρώθηκαν μεταξύ της 24ης Ιανουαρίου και της 3ης Απριλίου, ημέρα κατά την οποία το 72% των ανθρώπων άνω των 16 ετών (ήτοι σχεδόν 5 εκατομμύρια) και το 90% των άνω των 65 ετών στο Ισραήλ είχαν λάβει και τις δύο δόσεις του εμβολίου τους, των Pfizer/BioNTech. Κατά την περίοδο της ανάλυσης, καταγράφηκαν 232.268 επιβεβαιωμένες λοιμώξεις από COVID-19 στο Ισραήλ (με 4.481 σοβαρές λοιμώξεις και 1.113 θανάτους) και σχεδόν το 95% των δειγμάτων που εξετάστηκαν ήταν του βρετανικού παραλλαγμένου στελέχους του νέου κορονοϊού. Η μελέτη δείχνει ότι το εμβόλιο είναι πολύ αποτελεσματικό σε αυτούς που είναι άνω των 16 ετών επτά ημέρες μετά την δεύτερη δόση: προστατεύει κατά 95,3% έναντι της λοίμωξης, κατά 97,2% έναντι της νοσηλείας και κατά 96,7% έναντι του θανάτου. Τα επίπεδα αυτά προστασίας παραμένουν παρόμοια και για αυτούς που είναι άνω των 85 ετών. Ωστόσο αυτά μειώνονται σημαντικά όταν οι άνθρωποι έχουν λάβει μόνο μία από τις δύο δόσεις του εμβολίου: 57,7% έναντι της λοίμωξης, 75,7% έναντι της νοσηλείας και 77% έναντι του θανάτου στους άνω των 16 ετών.
Η δεύτερη μελέτη προέρχεται από τις ΗΠΑ, όπως επισήμως έδωσε στη δημοσιότητα η αμερικανική κυβέρνηση και η οποία επιβεβαιώνει τη μεγάλη αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Στη μελέτη εξετάστηκαν 101 εκατομμύρια άνθρωποι που εμβολιάστηκαν πλήρως στις ΗΠΑ από την 1η Ιανουαρίου μέχρι τις 30 Απριλίου. Συνολικά αναφέρθηκαν 10.262 μολύνσεις δύο εβδομάδες (ή και αργότερα) μετά τη χορήγηση και της δεύτερης δόσης του εμβολίου των Pfizer/BioNTech και Moderna ή της μοναδικής δόσης του Johnson & Johnson. Ουσιαστικά, ένα πολύ μικρό ποσοστό, περίπου το 0,01% όσων είχαν εμβολιαστεί πλήρως για την Covid-19, προσβλήθηκαν στη συνέχεια από τον νέο κορωνοϊό. Από αυτές τις μολύνσεις, οι 6.446, δηλαδή το 63%, αφορούσε γυναίκες και η μέση ηλικία των ασθενών ήταν τα 58 έτη. Οι 2.725 ασθενείς ήταν ασυμπτωματικοί, 706 χρειάστηκε να νοσηλευτούν και 132 πέθαναν από αιτίες που συνδέονται με την covid-19. Συμπερασματικά, το 0,01% όσων είχαν εμβολιαστεί πλήρως μολύνθηκε από τον ιό, το 0,0007% χρειάστηκε νοσηλεία και το 0,0001% πέθανε. Σύμφωνα με τα CDC (Κέντρο Λοιμωδών Νοσημάτων) πάντως, ο αριθμός των μολύνσεων μετά τον εμβολιασμό είναι σίγουρα μεγαλύτερος, αφού οι ασυμπτωματικοί ασθενείς συχνά δεν διαγιγνώσκονται.
Με βάση την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία προκύπτει πως τα έτη 2018 και 2019 υπήρχαν λόγω τροχαίων ατυχημάτων: 709 (2018) – 701 (2019) νεκροί και 701 (2018) – 642 (2019) βαριά τραυματισμένοι. Αν το δούμε στατιστικά, η πιθανότητα κάποιος στην Ελλάδα να τραυματιστεί σοβαρά ή να καταλήξει σε τροχαίο είναι 0.0127% ανά έτος. Συμπερασματικά, η πιθανότητα κάποιος που έχει πλήρως εμβολιαστεί να κολλήσει κορωνοϊό, να εισαχθεί στο νοσοκομείο και να καταλήξει είναι από 3 ως 120 φορές μικρότερη από το να συμμετάσχει σε σοβαρό τροχαίο.