Σαλβαράς Νικόλαος
Ακτινοθεραπευτής- Ογκολόγος
Επιστ. Υπεύθυνος Ακτινοθεραπευτικού Τμήματος ΙΑΣΩ Θεσσαλίας
Κύριε Σαλβαρά, ποιος είναι ο πιο συνηθισμένος καρκίνος στους άνδρες;
Bάσει στατιστικών (διεθνών και ελληνικών), είναι ο καρκίνος του προστάτου. Όλοι οι άνδρες όταν περάσουν τα 50-55 χρόνια τους, αρχίζουν να έχουν προβλήματα με το προστάτη τους. Από αυτούς το90% έχει τη κλασική καλοήθη υπερπλασία του προστάτου αδένος , και το υπόλοιπο 10% θα αναπτύξει καρκίνομέχρι το τέλος της ζωής του. Δηλαδή σε κάθε δέκα (10) άνδρες, ο ένας θα κάνει κακοήθεια.
Δηλαδή όπως στις γυναίκες, που ο καρκίνος του μαστού στην Ευρώπη είναι μία ασθενής στις εννέα (9) γυναίκες. Στις γυναίκες όμως έχουμε την αυτοεξέταση μαστού και τη μαστογραφία, στους άνδρες;
Στους άνδρες, έχουμε μια εξέταση αίματος το PSA (προφέρεται ΠΙ ΕΣ ΕΪ και είναι τα αρχικά των αγγλικών λέξεων Prostatic Specific Antigen δηλαδή Ειδικό Προστατικό Αντιγόνο). Θεωρείται ο πιο ειδικός καρκινικός δείκτης, και σώζει εκατομμύρια άνδρες δείχνοντας έγκαιρα την κακοήθεια στον προστάτη.
Για το λόγο αυτό, συμβουλεύουμε τους άνδρες, μετά τα 50 – 55 έτη τους, να κάνουν μία εξέταση αίματος για PSA. Με το αποτέλεσμα και σε συνδυασμό με την κλινική εξέταση που θα κάνει ο Ουρολόγος τους, θα του συστηθεί να το επαναλαμβάνει κάθε 2 ή 3 χρόνια μέχρι τα 65, και μετά συνήθως ανά έτος. Αυτό σώζει ζωές, γιατί το PSA, είναι ένας αξιόπιστος δείκτης που μας ¨χτυπάει το καμπανάκι¨ για να το ψάξουμε περισσότερο.
Αλήθεια, τι είναι ο προστάτης και γιατί τον λέμε έτσι ; Τι προστατεύει ;
Είναι ένας αδένας του ανδρικού σώματος, που προστατεύει το σπέρμα. Το μέγεθός του είναι σαν ένα κάστανο και βρίσκεται πίσω από την ηβική σύμφυση (το κόκκαλο που πιάνομε πάνω από το πέος ) είναι κάτω από την ουροδόχο κύστη και μπροστά από το ορθό (το τελευταίο τμήμα του παχέως εντέρου). Από μέσα του περνάει η ουρήθρα (η “σωλήνα” που ακολουθούν τα ούρα από την ουροδόχο κύστη μέχρι την έξοδο από το σώμα).
Ανάμεσα στον προστάτη αδένα και το παχύ έντερο, βρίσκονται οι σπερματοδόχες κύστεις (δεξιά κι αριστερά), δύο “σακουλάκια” που αποθηκεύεται το σπέρμα που παράγεται συνεχώς από του όρχεις, και βγαίνει από το σώμα κατά την εκσπερμάτιση. Ο προστάτης αδένας λοιπόν, παίζει το ρόλο “βαλβίδος”. Δηλαδή, κυρίως αφήνει να περνάνε από μέσα του τα ούρα. Αλλά όταν υπάρχει σεξουαλική διέγερση και στύση, ο προστάτης διακόπτει την διέλευση των ούρων, και προετοιμάζεται να αφήσει τη διέλευση του σπέρματος από τις σπερματοδόχους κύστεις προς τα έξω. Αλλά “ο Δημιουργός” μας του έδωσε κι άλλη πιο σπουδαία αποστολή. Το σπέρμα, όταν ανακατευτεί με ούρα ή γενικά βρεθεί σε όξινο περιβάλλον, αδρανοποιείται και χάνει τη γονιμότητά του. Για το λόγο αυτό, ο προστάτης αδένας, παράγει το “προστατικό υγρό”, ένα υγρό αλκαλικό και πλούσιο σε σάκχαρα, το οποίο σπρώχνει μέσα στην ουρήθρα λίγο πριν την εκσπερμάτιση για τρεις λόγους. Ένα: να βγάλει έξω από το σώμα την ποσότητα των ούρων που έχουν μείνει στην ουρήθρα , Δυο : να κάνειαλκαλικό το περιβάλλον ώστε να μην επηρεαστούν τα σπερματοζωάρια που θα έλθουν σε λίγο κατά την εκσπερμάτιση και Τρία : τα σάκχαρα που έχει, να δώσουν πρόσθετη ενέργεια στα σπερματοζωάρια για μεγαλύτερη κινητικότητα (σαν να τους βάζει βενζίνη πολλών οκτανίων ! ) για να φτάσουν γρήγορα και δυναμικά στο ωάριο και να το γονιμοποιήσουν.
Και ο καρκίνος πού και πώς εμφανίζεται :
O καρκίνος του προστάτου εμφανίζεται συνήθως στην περιφέρεια του αδένος (περιφερική ζώνη), αλλά για αίτιο, τίποτα δεν είναι τεκμηριωμένο. Ενοχοποιείται η διατροφή, οι ορμόνες, οι διάφορες φλεγμονές του προστάτου, η παχυσαρκία κλπ
Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτου, πιέζοντας εξωτερικά την ουρήθρα, δημιουργεί εμπόδιο διελεύσεως των ούρων από την ουροδόχο κύστη προς τα έκτος του σώματος, κι έτσι μετά την ούρηση έχουμε μεγάλο υπόλειμμα ούρων στη κύστη με αποτέλεσμα σε λίγη ώρα να ξαναδημιουργείται το αίσθημα της ουρήσεως.
Δίνει ο καρκίνος του προστάτου κάποια συμπτώματα ;
Όχι. Προσοχή, μην μπερδεύουμε τα συμπτώματα της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτου με τον καρκίνο. Στην υπερπλασία που παρουσιάζεται σχεδόν σε όλους τους άνδρες άνω των 50-55 ετών, έχουμε μείωση της ακτίνας των ούρων (τα ούρα πλησιάζουν όλο και περισσότερο τα πόδια μας), αρχίζει συχνοουρία αρχικά νυκτερινή και σταδιακά ολοήμερη. Το δε υπερηχογράφημα προστάτου και ουροδόχου κύστεως έκτος των αυξημένων διαστάσεων του προστάτου, μετά την ούρηση, θα δείξει και σημαντικό υπόλειμμα ούρων στην ουροδόχο κύστη. Αυτό όμως δεν είναι καρκίνος. Το καρκίνο θα τον υποψιαστεί ο ουρολόγος από του παθολογικό PSA, θα τον τεκμηριώσει με την δακτυλική εξέταση (DRE – Digital Rectal Examination δηλαδή δια του ορθού εξέταση – ψηλάφηση) και θα επιβεβαιωθεί με τη βιοψία.
Αλήθεια, μετά από τόσα χρόνια εμπειρίας στην Ακτινοθεραπευτική Ογκολογία, έχετε δει περιπτώσεις ριζικής θεραπείας ασθενών με καρκίνο προστάτου;
Μόνο ριζική θεραπεία ; Χιλιάδες άνδρες με αδενοκαρκίνωμα προστάτου, όχι μόνο έγιναν καλά, αλλά πολλοί περνώντας 15 – 20 χρόνια από τη διάγνωση και θεραπεία του προβλήματος και όντας καλά, το ξέχασαν κιόλας.
Και ποια είναι η σωστή θεραπεία ;
Για την αντιμετώπιση του καρκίνου του προστάτου έχουμε τρεις κατηγορίες όπλων. Το χειρουργείο, την Ακτινοθεραπεία και την Ορμονοθεραπεία. Σε μερικές χώρες της Ευρώπης κυρίως, και για μεγάλες ηλικίες, έχουν και μια τέταρτη περίπτωση «την παρακολούθηση» (WaitandSee–περίμενε και βλέπουμε τι θα γίνει). Ανάλογα με την έκταση του προβλήματος, δηλαδή το στάδιο της νόσου, ο ουρολόγος του ασθενούς, θα τον ενημερώσει και θα του συστήσει αυτό που θεωρεί το καλύτερο για τη περίπτωση του.
Κε Σαλβαρά, πώς μπορεί να έλθει σε επαφή μαζί σας ;
Νικόλαος Σαλβαράς – Κλινική ‘ΙΑΣΩ Θεσσαλίας’ – Τμήμα Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας –
τηλ. 2410,996866 – κιν.: 697.444.1215 – e-mail : n.salvaras@iaso.gr