Δημήτριος Πέτρου
Ιατρός – Ειδικός Ρευματολόγος
Τηλ. 2421033005
Ορισμός
Η ρευματική πολυμυαλγία (Ρ.Π.) είναι μια ρευματολογική διαταραχή , η οποία προκαλεί μέτριο ή και σοβαρό πόνο στον αυχένα, στους ώμους και στην περιοχή της λεκάνης. Επίσης, συνοδεύεται από δυσκαμψία, ιδίως τις πρωινές ώρες και μετά από περιόδους ακινησίας. Προσβάλλει συχνότερα τις γυναίκες και σχεδόν πάντα εμφανίζεται σε ηλικίες άνω των 60 ετών. Η συχνότητά της αυξάνεται με την πάροδο της ηλικίας. Η κροταφική (Κ.Α.), ή αλλιώς γιγαντοκυτταρική αρτιριίτιδα, είναι μια φλεγμονή των αρτηριών του κρανίου και της περιοχής του τραχήλου και προσβάλλει σχεδόν πάντα ασθενείς άνω των 50 ετών. Πιο συχνή είναι η προσβολή των κροταφικών αρτηριών, οι οποίες πορεύονται στην περιοχή των κροτάφων και μπορεί να είναι διογκωμένες και επώδυνες στην ψηλάφηση. Η Κ.Α. μπορεί να εμφανισθεί σε ποσοστό 20% περίπου των ασθενών που πάσχουν από Ρ.Π.
Διάγνωση
Τα συμπτώματα της Ρ.Π., όπως αναφέρθηκε, είναι πόνος , δυσκαμψία , καθώς και πυρετός, αδυναμία και απώλεια βάρους. Η Κ.Α. μπορεί να εκδηλωθεί με κεφαλαλγία, πόνο στην περιοχή των κροτάφων, πυρετό, μυαλγίες, πόνο κατά τη μάσηση και διαταραχές της όρασης, όπως διπλωπία και θόλωση της όρασης.
Από τα εργαστηριακά ευρήματα είναι χαρακτηριστική ή συνήθως μεγάλη αύξηση των δεικτών φλεγμονής (ταχύτητα καθίζησης ερυθρών και CRP) και στις δυο καταστάσεις. Επίσης, μπορεί να υπάρχει αναιμία χρόνιας νόσου. Αν υπάρχει υποψία για ύπαρξη Κ.Α. πρέπει να γίνει βιοψία των κροταφικών αρτηριών. Συνήθως η βιοψία θα θέσει τη διάγνωση με τα χαρακτηριστικά ευρήματα της φλεγμονής (αγγειίτιδας).
Όταν εμφανισθούν τα συμπτώματα της Ρ.Π. είναι πολύ σημαντικό να διερευνηθεί η τυχόν συνύπαρξη αρτηριίτιδας στις κροταφικές αρτηρίες, γιατί η τυχόν καθυστέρηση της διάγνωσης και της κατάλληλης φαρμακευτικής αγωγής μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές της όρασης, ακόμη και σε τύφλωση, Έτσι, είναι πολύ σημαντική η ταχεία παραπομπή του ασθενούς σε ειδικό ρευματολόγο για την έγκαιρη έναρξη της φαρμακευτικής αγωγής.
Θεραπεία
Η θεραπεία της Ρ.Π. και της Κ.Α. είναι τα γλυκοκορτικοειδή και συνήθως η πρεδνιζόνη. Στην Ρ.Π. δίνουμε χαμηλότερη δόση κορτιζόνης από ότι στην Κ.Α. , συνήθως 10-20mg/ημέρα και μετά την ύφεση των συμπτωμάτων μειώνουμε σταδιακά και συνεχίζουμε με μικρές δόσεις πρεδνιζόνης για αρκετούς μήνες. Είναι χαρακτηριστική η θεαματική βελτίωση μετά την χορήγηση των κορτικοειδών, κάτι που επιβεβαιώνει και την ορθότητα της διάγνωσης. Όταν υπάρχει Κ.Α. η δόση της πρεδνιζόνης που δίνουμε είναι αρκετά μεγαλύτερη , 40mg/ημέρα ή και περισσότερο για ένα μήνα και μετά αρχίζει σταδιακή ελάττωση. Στην Κ.Α. η χορήγηση των κορτικοειδών μπορεί να συνεχισθεί για 2 χρόνια ή και περισσότερο σε μικρές δόσεις. Επίσης, αν υπάρχουν διαταραχές στην όραση, μπορεί να δώσουμε ενδοφλεβίως κορτικοειδή σε μεγάλες δόσεις , για να αποτρέψουμε την τύφλωση. Στην Ρ.Π. και στην Κ.Α., λόγω της μακροχρόνιας χορήγησης κορτικοειδών πρέπει να λαμβάνουμε μέτρα για πρόληψη των παρενεργειών τους, όπως να δίνουμε αντιοστεοπορωτική θεραπεία. Άλλα μέτρα προστασίας είναι η χορήγηση γαστροπροστατευτικών φαρμάκων, οι διαιτολογικές συστάσεις για μείωση του αλατιού στο φαγητό, ο τακτικός έλεγχος του σακχάρου, ο συχνός οφθαλμολογικός έλεγχος κλπ.
Οι περισσότεροι ασθενείς με Ρ.Π. και Κ.Α. μπορούν με την κατάλληλη θεραπεία να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους. Η διάρκεια της θεραπείας ποικίλλει από ασθενή σε ασθενή. Μετά τη διακοπή της θεραπείας τα συμπτώματα μπορεί να επανέλθουν αλλά υποχωρούν και πάλι με την επαναχορήγηση των κορτικοειδών.